КЛИНИКО-ПСИХОМЕТРИЧЕСКАЯ МОДЕЛЬ ОЦЕНКИ УСТОЙЧИВОСТИ РЕМИССИЙ ПРИ ЭНДОГЕННЫХ ПСИХИЧЕСКИХ РАССТРОЙСТВАХ
##semicolon##
endogen ruhiy buzilishlarAbstrak
Maqsad. Endogen ruhiy buzilishlarda remissiya barqarorligini baholash uchun psixopatologik, funksional va tipologik ko‘rsatkichlarni integratsiya etishga asoslangan kliniko-psixometrik modelni taqdim etish.
Materiallar va usullar. Tadqiqotga endogen ruhiy buzilishlarga ega (XSK-10: F20–F33) bo‘lgan, kamida 6 oy davomida remissiyada bo‘lgan 197 bemor kiritildi. Holatni baholash uchun PANSS va SOFAS shkalalari, shuningdek, M. L. Agranovskiy remissiya tipologiyasi qo‘llanildi. Risk omillarining ko‘p omilli tahlili logistika regressiyasi, ROC-tahlil va imkoniyatlar nisbati (OR, 95% IS) orqali bajarildi.
Natijalar. Remissiya barqarorligining mustaqil prediktorlari quyidagilar bo‘ldi:
- yaqqol klinik javob (ΔPANSS ≥ 15; OR = 0,42; p = 0,002),
- ijtimoiy funksionallikning yuqori darajasi (SOFAS ≥ 45; OR = 0,35; p = 0,001),
- remissiyaning qulay turlari (IIRsLIL, ATR, NTR, TTR; OR = 0,28; p < 0,001),
- davolanishga yuqori sodiqlik (OR = 0,31; p < 0,001).
Prognoz modeli yuqori aniqlikni ko‘rsatdi (AUC = 0,83; 95% IS: 0,78–0,88), sezgirlik — 91,8 %, xususiylik — 94,7 %, Hosmer–Lemeshow testi esa modelning yaxshi kalibrlanganini tasdiqladi (p > 0,05).
Xulosa. Ishlab chiqilgan kliniko-psixometrik model yuqori prognoz salohiyatiga ega bo‘lib, klinik amaliyotda bemorlarni qaytalanish xavfiga ko‘ra tabaqalashtirish va profilaktik strategiyalarni individuallashtirishda qo‘llanilishi mumkin.
##submission.citations##
1. Аграновский, М. Л. (2019). Клинико-психопатологические типы ремиссий при эндогенных психозах. Журнал неврологии и психиатрии им. С. С. Корсакова, 119(6), 25–32.
2. Аграновский, М. Л. (2020). Ремиссии при шизофрении: клинико-прогностическая значимость. Психиатрия и психофармакотерапия, 22(4), 14–21.
3. Andreasen, N. C., Carpenter, W. T., Kane, J. M., Lasser, R. A., Marder, S. R., & Weinberger, D. R. (2005). Remission in schizophrenia: Proposed criteria and rationale for consensus. American Journal of Psychiatry, 162(3), 441–449. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.162.3.441
4. Harvey, P. D., & Bellack, A. S. (2007). Functional remission in schizophrenia: The relevance of cognitive and social functioning. Schizophrenia Bulletin, 33(3), 507–514.
https://doi.org/10.1093/schbul/sbm001
5. Lambert, M., Karow, A., Leucht, S., Schimmelmann, B. G., Naber, D., & Schulte-Markwort, M. (2006). Remission in schizophrenia: Validity, frequency, predictors, and patients’ perspective 5 years later. Dialogues in Clinical Neuroscience, 8(1), 29–40.
6. Robinson, D. G., Woerner, M. G., McMeniman, M., Mendelowitz, A., & Bilder, R. M. (2005). Symptomatic and functional recovery from a first episode of schizophrenia or schizoaffective disorder. American Journal of Psychiatry, 162(3), 477–479.
7. Lieberman, J. A., Perkins, D., Belger, A., Chakos, M., Jarskog, F., Boteva, K., & Gilmore, J. (2001). The early stages of schizophrenia: Speculations on pathogenesis, pathophysiology, and therapeutic approaches. Biological Psychiatry, 50(11), 884–897. https://doi.org/10.1016/S0006-3223(01)01284-9
8. Leucht, S., Tardy, M., Komossa, K., Heres, S., Kissling, W., & Davis, J. M. (2012). Antipsychotic drugs versus placebo for relapse prevention in schizophrenia: A systematic review and meta-analysis. The Lancet, 379(9831), 2063–2071. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(12)60239-6
9. Kay, S. R., Fiszbein, A., & Opler, L. A. (1987). The Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS) for schizophrenia. Schizophrenia Bulletin, 13(2), 261–276. https://doi.org/10.1093/schbul/13.2.261
10. Lambert, M., & Naber, D. (2011). Current issues in remission criteria in schizophrenia. Dialogues in Clinical Neuroscience, 13(2), 167–177.
11. Emsley, R., Chiliza, B., Asmal, L., & Harvey, B. H. (2011). The nature of relapse in schizophrenia. BMC Psychiatry, 11(1), 82. https://doi.org/10.1186/1471-244X-11-82
12. Kane, J. M., Correll, C. U., & Goff, D. C. (2015). A framework for improving the care of individuals with schizophrenia. Journal of Clinical Psychiatry, 76(5), e639–e647. https://doi.org/10.4088/JCP.14com09519