ORGANLAR VA TO‘QIMALARDA PESTITSIDLAR TA’SIRIDA YUZ BERADIGAN STRUKTUR O‘ZGARISHLAR.
##semicolon##
intoksikatsiyaAbstrak
Maqolada yangi avlod ayrim pestitsidlarining inson organizmiga bo‘lgan noxush toksik ta’sirlarini o‘rganishga bag‘ishlangan zamonaviy ilmiy adabiyotlar ma’lumotlari keltirilgan. Pestitsidlarning saratonga sabab bo‘lishi (kantserogen), irsiy o‘zgarishlar keltirib chiqarishi (mutagen), jinsiy bezlar faoliyatiga ta’sir etishi (gonadotrop), to‘planuvchan (kumulativ) xususiyatlari, shuningdek, miya biologik to‘siqlari tuzilmalari, qon, fermentativ, immun va endokrin tizimlarga me’yordan oshiq dozalardagi ta’sir ehtimollari yoritilgan. Shuningdek, pestitsidlar bilan zaharlanishning kliniko-morfologik va toksikologik xususiyatlarini chuqurroq o‘rganish kelgusida profilaktika choralarini takomillashtirishga hamda ushbu kimyoviy moddalardan zaharlanish holatlarini sud-tibbiy jihatdan baholashni ilmiy asoslashga xizmat qilishi ta’kidlangan.
##submission.citations##
1. Korolev V.A. et al. Pathomorphological changes in liver and stomach after bancol exposure. // Experimental Pathology. – 2014. – Vol. 68(4). – P. 53–57.
2. Li D., Sud D. Combined pesticide exposure and genotoxicity. // Toxicology Reports. – 2020. – Vol. 7. – P. 112–118.
3. Margekar S.L., Panwar M., Peshin S.S., Van Thriel C. Acute pesticide poisoning and management. // Environmental Health Review. – 2013. – Vol. 121(5). – P. 112–118.
4. Martinez A., Al-Ahmad A.J. Glyphosate toxicity and blood-brain barrier permeability. // Toxicological Sciences. – 2019. – Vol. 169(2). – P. 165–172.
5. Rahman M.F. et al. Malathion exposure and health risk assessment. // Human & Experimental Toxicology. – 2002. – Vol. 21(8). – P. 433–438.
6. Reda K., Abdel-Rozik K., Mann T. Effect of cypermethrin, imidacloprid and chlorpyrifos on male reproductive system. // Environmental Toxicology. – 2020. – Vol. 39(4). – P. 211–217.
7. Roy N., Reda K. Abdel-Rozik, Mann T. Pesticides and testicular dysfunction. // Reproductive Toxicology. – 2017. – Vol. 73. – P. 108–114.
8. Yaduvanshi S.K. et al. Chlorpyrifos and cypermethrin induced reproductive toxicity in rats. // Pesticide Biochemistry and Physiology. – 2012. – Vol. 104(3). – P. 231–238.
9. Zolotnikova G., Korolev V.A. Toxicity and accumulation of bancol in agricultural products. // Journal of Environmental Toxicology. – 2000. – Vol. 15(2). – P. 45–49.
10. Аббасов Т.Г., Халикова К.Ф. и соавт. Токсикологическая характеристика синтетических пиретроидов. // Химия и биология. – 2005. – №3. – С. 88–92.
11. Бидёвкина М.В., Виноградова А.И. Токсическое воздействие инсектицидов на репродуктивную систему. // Репродуктивное здоровье. – 2023. – №1. – С. 25–29.
12. Егоров В.И. и соавт. Биотрансформация цианопиретроидов в организме. // Вестник гигиены и санитарии. – 2015. – №1. – С. 22–26.
13. Жумаева А.А. и соавт. Оценка токсического действия пестицидов на биологические системы. // Узбекский биологический журнал. – 2022. – №2. – С. 71–75.
14. Илюшина Н.А., Ревазова Ю.А. и соавт. Комбинированные воздействия химических веществ на здоровье человека. // Гигиена и санитария. – 2020. – №9. – С. 24–27.
15. Искандаров Т.И. и соавт. Химический метод защиты растений от вредителей и болезней в современных условиях. // Агроэкология. – 2021. – №4. – С. 45–49.
16. Курдиль Н.В. и соавт. Фосфорорганические и пиретроидные отравления: клинико-токсикологическая характеристика. // Журнал клинической токсикологии. – 2015. – №3. – С. 58–62.
17. Ранийский В.Н. и соавт. Влияние фунгицидов и инсектицидов на антиоксидантный статус крыс. // Экспериментальная и клиническая фармакология. – 2021. – №2. – С. 51–55.
18. Тимохина Е.П. и соавт. Морфологические изменения селезенки крыс при воздействии малых доз ДДТ. // Морфология. – 2024. – №1. – С. 60–65.
19. Харченко О.А. Острые интоксикации пестицидами в структуре отравлений. // Токсикологический вестник. – 2012. – №2. – С. 14–17.
20. Цыганков В.Ю., Гумовская Ю.П. Современные проблемы токсичности пестицидов. // Медицина труда и экология человека. – 2020. – №6. – С. 33–37.