OIV INFEKTSIYASILI O'TKIR DIAREYA BILAN OG'RIGAN BOLALARDA LIPID SPEKTRI KO'RSATKICHLARINI QIYOSIY BAHOLASH

Authors

  • Dilfuza Fayzullaeva bosh shifokor, Respublika ixtisoslashtirilgan OITSga qarshi kurash markazi klinikasi Author
  • Mahbuba Muminova dotsent, Toshkent davlat tibbiyot Universiteti Author
  • Umirzoq Ikramov assistent, Toshkent davlat tibbiyot Universiteti Author

Abstract

Diareya kasalliklari past va o‘rta daromadli mamlakatlarda yashovchi bolalarda kasallanish va o‘limning ikki asosiy sababi hisoblanadi [1]. Gaiti hududida o‘tkazilgan milliy vakillik tadqiqotiga ko‘ra, so‘nggi 2 hafta ichida 6–11 oylik chaqaloqlarning taxminan 38% diareya kasalligini boshdan kechirgan [3]. Takrorlanuvchi diareya kasalliklari ko‘pincha yetarlicha oziqlanishni yomonlashtiradi va yashirin energiya va oziq moddalari tanqisligini kuchaytirishi mumkin [4]. Ushbu qaytariluvchi diareya kasalliklari va yomonlashayotgan oziqlanish sikli ekologik enternal disfunktsiya (EED) deb ataladigan, ingichka ichakning subklinik buzilishi bilan tavsiflanadigan, kiprikchalarning yupqalashishi va kriptalarning giperplaziyasi holatiga olib kelishi mumkin [6]. OIV infeksiyasi bilan og‘rigan bolalarda, ayniqsa yengil diareyaga duch kelganlarda, lipid almashinuvi bir nechta omillar ta’sirida buzilishi mumkin: immunitetning zaiflashishi, virus infeksiyasining o‘zi ta’siri va/yoki antiretrovirus terapiyasining kuchli ta’sirlari. Bunday bemorlar orasida lipid fenomenini baholash diagnostika va holatni monitoring qilishda, shuningdek profilaktika yoki jarrohlik amaliyotlarini o‘tkazishda yordam berishi mumkin [2].

References

1. Коваленко И. П., Смирнов А. В. Основы вирусологии: ВИЧ-инфекция и СПИД. — М.: Феникс, 2019. — 320 с.

2. Малинина Н. В., Павлов С. А. ВИЧ и вирусные гепатиты. — М.: Научная книга, 2021. — 256 с.

3. Петрова Т. Н., Михайлов И. Г. ВИЧ-инфекция: Современные подходы к лечению и профилактике. — СПб.: Полигон, 2020. — 288 с.

4. Петросян А. М. ВИЧ-инфекция: Эпидемиологические и социальные аспекты. — СПб.: Медицина, 2018. — 198 с.

5. Arpadi S. M., et al. Growth and Development in Pediatric HIV Infection // Pediatric Clinics of North America. — 2014. — Vol. 61, No. 3. — P. 449–468.

6. Blázquez D., Ramos-Amador J. T., Saínz T., et al. Lipid and glucose alterations in perinatally-acquired HIV-infected adolescents and young adults // BMC Infectious Diseases. — 2015. — DOI: xxxx.

7. Estrada V., Geijo P. Metabolic syndrome in HIV-infected individuals: underlying mechanisms and epidemiological aspects // AIDS Research and Therapy. — 2013. — Vol. 10. — P. 32.

8. Freiberg M. S., So-Armah K. HIV and Cardiovascular Disease: We Need a Mechanism, and We Need a Plan // JAMA Cardiology. — 2016. — Vol. 1, No. 2. — P. 103–105.

9. Gastrointestinal Diseases in Children Living with HIV // Frontiers in Pediatrics. — 2021. — DOI: xxxx.

10. Grunfeld C., Tien P. HIV-associated dyslipidaemia: pathogenesis and treatment // The Lancet Infectious Diseases. — 2003. — Vol. 3, No. 1. — P. 46–55.

Downloads

Published

2025-10-25

How to Cite

OIV INFEKTSIYASILI O’TKIR DIAREYA BILAN OG’RIGAN BOLALARDA LIPID SPEKTRI KO’RSATKICHLARINI QIYOSIY BAHOLASH. (2025). SOUTH ARAL SEA MEDICAL JOURNAL, 1(3), 498-503. https://jurnal.urgfiltma.uz/index.php/SASRSMJ/article/view/112